Zihinsel Engelli Destek Eğitim Programı

Zihin yetersizliği olan bireylerin destek eğitim programı, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde, destek eğitimine devam eden bireylerin özel eğitim hizmetlerinden etkili ve en üst düzeyde yararlanmalarını sağlamayı amaçlamaktadır (MEB, 2008).

Zihin yetersizlikleri hafif, orta ve ağır olmak üzere sınıflandırılmaktadır. Zihin yetersizliği olan öğrencilerin çoğunun hafif düzeyde zihin yetersizlikleri bulunmaktadır. Bu bireyler okula başlayana kadar fark edilemeyebilirler. Hafif düzeyde yetersizliği olan bireylerin öğrenme hedefleri, normal yaşıtlarınkine oldukça benzerdir.

Okuma, yazma, matematik, fen bilgisi, hayat bilgisi gibi temel derslerdeki becerileri kazanabilirler. Zihin yetersizlikleri orta düzeyde olan bireyler genellikle okulöncesi dönemde gelişimlerindeki geriliklerinden dolayı fark edilmektedirler. Bu öğrencilerin okul yıllarında öğrenmeleri daha yavaş olmakta, sadece akademik becerilerde değil, uyumsal davranış alanlarının birçoğunda yetersizlik yaşamakta, dolayısıyla daha yoğun eğitim alma, yapılandırılmış ortamlarda doğrudan eğitim ihtiyacı duymaktadırlar. Zihin yetersizliği ağır olan öğrencilerin neredeyse tamamı doğumda ya da hemen sonra fark edilmekte, birçoğunun ek engel ya da sağlık sorunları bulunmaktadır. Bu öğrencilerin hedeflerinde öz bakım becerilerinin kazanımı ön planda tutulmaktadır

Zihinsel Engelliler Özür Grubu Tanımı ve Özellikleri

Zihinsel işlevler bakımından ortalamanın iki standart sapma altında farklılık gösteren, buna bağlı olarak kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da sınırlılıklar olan, bu özellikleri 18 yaşından önceki gelişim döneminde ortaya çıkan ve Özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyan bireydir.

Hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey:

Zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde hafif düzeydeki yetersizliği nedeniyle Özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine sınırlı düzeyde ihtiyaç duyan birey, Orta düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey: Zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerindeki sınırlılık nedeniyle temel akademik, günlük yaşam ve iş becerilerinin kazanılmasında Özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine yoğunşekilde ihtiyaç duyan birey,

Ağır düzeyde zihinsel yetersizliği olan birey:

Zihinsel işlevler ile kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerindeki eksiklikleri nedeniyle öz bakım becerilerinin öğretimi de dahil olmak üzere yaşam boyu süren, yaşamın her alanında tutarlı ve yoğun Özel eğitim ve destek eğitim hizmetine ihtiyacı olan birey olarak Tanımlanmaktadır.

Zihinsel Yetersizliği Olan Bireylerin özellikleri:

Dikkat: Zihinsel yetersizliği olanlarda dikkat problemleri yaygın olarak görülmektedir. Bireylerin öğrenme problemlerinin önemli bir bölüm dikkat problemlerinden kaynaklanmaktadır. Genel olarak dikkatleri dağınık ve kısa sürelidir.

Bellek: Zihinsel yetersizliği olan bireylerin pek çoğu hatırlamada güçlük çeker. Görsel ve işitsel algılar zayıftır. Bellekle ilgili yaşadıkları en önemli problem öğrendikleri bilgileri kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe aktarmada yaşamalarıdır.

Genelleme yapmakta zorlanırlar, kazandıkları bilgileri ilişkilere göre gruplamada güçlük çekebilirler. Zihinsel yetersizliği olan bireylerin yaşıtlarıyla karşılaştırıldığında kendilerini düzenleme (tekrarlama, gruplandırma, ilişkilendirme) stratejilerini daha az sıklıkta kullandıkları görülmektedir.

Öğrenme: Akranları gibi öğrenebilir ve öğrenmeye devam ederler. Akranlarından temel farklıar öğrenmenin hızındadır, öğrenme hızları daha yavaştır.

Dil gelişimi: Zihinsel yetersizliği olan bireyler dil ve konuşmayı zihinsel yetersizliği olmayan bireylerin geçtiği basamaklardan geçerek edinirler. Ancak bu basamaklardan geçiş hızları daha yavaştır. Dil ve Konuşma gelişimindeki sorunlar ile kendini düzenleme (tekrarlama, gruplandırma, ilişkilendirme) problemleri arasında yakın bir ilişki vardır. Çünkü birçok kendini düzenleme stratejisi dile dayalıdır.

Akademik Başarı: başarısızlıklar daha çok okuma-yazmada, okuduğunu anlamada, temel aritmetik becerileri kazanmada ortaya çıkmaktadır. Soyut kavramları somut kavramlara göre daha zor öğrenirler.

Sosyal gelişim: Zihinsel yetersizlik gösteren bireylerde çeşitli sosyal problemlere rastlanmaktadır. Sosyal ilişkilerinde kendilerini grupta kabul ettirecek becerileri azdır. Arkadaşlık etmede sıklıkla problem yaşarlar. Benlik kavramları genellikle zayıftır.

Psikomotor gelişim: Genel olarak bu bireylerin fiziksel gelişimleri (boy-kilo) ise yaşıtlarının gelişimi ile tutarlılık gösterebilmektedir. Zihinsel yetersizliği olan bireyin, sahip olduğu yetersizliğin derecesi arttıkça yukarıda belirtilen alanlarda yaşadığı güçlüklerin derecesi de artmaktadır.